-
1 currus
1) экипаж, коляска, колесницаc. atrorum equorum O — колесница, запряжённая чёрными конями ( о колеснице Плутона)aliquem vinctum ante currum agere Sen (ducere L) — гнать кого-л. связанным перед триумфальной колесницей2) запряжка, впряжённые в колесницу кони (c. non audit habenas V)3) триумфальная колесница, перен. триумф ( res digna curru Fl)4) двухколёсный плуг V5) судно, корабль (volitans flamine c. Ctl) -
2 agito
āvi, ātum, āre [intens. к ago ]1) приводить в движение ( mens agitat molem V); двигать ( aliquid huc et illuc Sl); направлять, устремлять ( currum ad flumina V)2) гнать, погонять (lanigeros greges, capellas V)3) управлять, править (quadrijugos currus V; navem triremem Nep)4)а) вздымать, крутить ( harenam Sl): приводить в волнение, волновать ( mare ventis C); шевелить ( digitos PJ); развевать ( capillos H); трясти ( cacumen O); раздувать (scintillam, перен. ignes amoris O); размахивать, потрясать ( hastam O)a. alas O — махать крыльямиб) раскачивать ( ventis agitatur pinus H); вызывать, производить ( motum C); упражнять ( ingenium per studia Sen)5) преследовать, травить, ловить (feras C; a. Trojanos terris vel undis V); загонять ( cervos in retia O); прогонять ( chelydros V); изгонять ( aliquem totā urbe V); угонять, похищать ( hominum praedas et pecorum Amm)6) нападать, критиковать ( aliquid C); порицать, упрекать ( aliquem H); бичевать, осмеивать ( aliquid saevis verbis H)7) беспокоить, тревожить ( rem publicam seditionibus Sl); мучить, угнетать (aliquem scelerum poenis C; animum curis cogitationibusque L injuriis agitatus populus Fl)metu atque libidine diversus agitabatur Sl — (Югурта) колебался между страхом и желанием8) возбуждать, побуждать (aliquem invidiā V; agitatus cupidine regni Fl); подстрекать, возмущать ( plebem L)9) ( о времени) проводить ( noctem apud aquam Sl); (про)жить ( aevum sub legibus V)a. moras Sl — медлить10)а) делать, осуществлять, совершатьcuncta a. Sl — заниматься всемб) выполнять ( praecepta parentis Sl); создавать, устраивать ( praesidia L)a. custodiam T — нести охрануhonorem a. T — занимать пост, находиться у властиalicujus arbitrio agitari Sl — совершиться по чьей-л. воле12) выражать, проявлять (gaudium, laetitiam Sl; odium T)13) праздновать ( dies festos C); справлять ( diem natalem Pl)a. jocos cum aliquo O — забавляться с кем-л.14) думать, обдумывать, замышлять ( часто с прибавлением (in) animo, (in) mente, in corde, secum)a. in animo bellum L — затевать войнуplus quam civilia a. T — замышлять нечто, выходящее за пределы компетенции простого гражданина15) вести переговоры (aliquid, de re aliquā Sl, L); обсуждать ( aliquid in senatu C)agraria lex vehementer agitabatur C — аграрный закон горячо обсуждался (защищался)16) жить, обитатьpropius mare a. Sl — жить близ моря17) бродить, быть, находиться ( pro muro dies noctesque Sl)inter primores a. L — находиться в первых рядах (сражающихся)18) вести себя, поступать, действовать ( ferociter Sl) -
3 antevolo
ante-volo, —-, —, āreлетать впереди, стремительно обгонять ( currum St) -
4 emico
ē-mico, cuī (cāvī), cātum, āre1) сверкать, блистать, искриться ( scintillae emicantes Q)pavor alicui emĭcat T — внезапный страх объемлет кого-л.2) устремляться, бросаться (juvenum manus emicat in litus V; e. carcere O)3) перен. воссиять, выделиться, отличиться ( magnitudine animi QC)4) мелькнуть, слететь ( emicuit nervo telum O)5) быстро подниматься, вырастать (castanea celeriter emicat Col)6) пульсировать, биться ( cor emicat VP)7) подскочить ( solo V); вскочить ( saltu in currum V); воспарить, взлететь, подняться (in cogitationes divīnas, ad summa Sen)8) вздыматься, выступать ( scopulus emicat in alto gurgite O) -
5 everto
ē-verto, vertī, versum, ere1) опрокидывать, переворачивать (navem C; currum QC); валить ( arborem V); выворачивать ( cervicem Ter)2)e. rem publicam Su, Q — производить государственный переворотб) ниспровергать ( fundĭtus civitates C); разрушать ( Troja eversa Man); отменять, упразднять (leges, testamenta C); расстраивать, расторгать ( amicitiam C)3) вздымать, волновать (aequor ventis V; mare evertitur Sen); взрывать, вспахивать ( campum VF)4) разорять, разрушать (urbem C; castellum H); губить ( aliquem J); уничтожать (spem O; simul parta ac sperata decora L)5) выгонять, изгонять ( aliquem agro Pl)e. aliquem bonis (fortunis) omnibus Pl, C — лишить кого-л. всего имущества6) расточать, растрачивать ( patrimonium Dig) -
6 guberno
-
7 infreno
īn-frēno, āvī, ātum, āre1) взнуздывать (equum L, Q)поэт. запрягать (i. currum V)2) укреплять, привязывать ( navigia ancoris PM)3) сдерживать, обуздывать, удерживать (i. impĕtum PM; aliquem C etc.) -
8 inscendo
īn-scendo, scendī, scēnsum, ere [ scando ]1) подниматься, всходить (in currum Pl; in rogum ardentem C); садиться (на) (i. equum Su; navem Pl); вскарабкаться, влезать, взбираться ( in arborem Pl) -
9 insto
īn-sto, stitī, —, āre (part. fut. act. īnstātūrus)1) стоять (in aliquā re Pac etc.; semper ante oculos Lcr)i. rectam viam Pl — быть на верном пути (быть правым)quod instat V — теперешнее положение, настоящий момент3) наступать, близиться, предстоять ( nox instat Sl); надвигаться, угрожать (bellum instat Cs etc.)4) (тж. i. vestigiis L etc.) преследовать по пятам, теснить (i. hosti L etc. и hostes Nep; fugienti Eutr; equis vincentibus aliquem H)5) усердно предаваться, целиком отдаваться (i. operi V); настойчиво проводить, производить (i. obsidioni acriter QC)i. favori numinis Lcn — всячески использовать благоволение судьбыi. currum V — торопиться изготовить колесницу6) настаивать, усиленно просить, приставать с просьбами (alicui i., ut... C etc.); не переставать, упорно продолжать (i. poscere C)7) останавливаться, задерживаться (i. jugis V) -
10 jungo
jūnxī, jūnctum, ere [одного корня с jugum ]1) соединять, связывать, сочетать (aliquid inter se C, Cs etc.; aliquid cum aliquā re C etc.; aliquid alicui rei V etc.); сплетать ( membra O)dextram dextrae (dextras) j. V — обменяться рукопожатиемjungi O, Pt — прильнуть ( umĕri alicujus O)oscula j. O — поцеловатьсяse j. alicui C — соединиться с кем-л.juncta facere C — приводить в связь, связыватьnon bene junctarum discordia semĭna rerum O — разнородные семена плохо связанных друг с другом вещей ( о первозданном хаосе)pontem T (fluvium ponte L) j. — перебросить (построить) мост через рекуrossas saltu j. St — перепрыгивать через рвыcursum equis j. L — бежать, не отставая от лошадейequum (suum) equo alicujus j. Hirt — схватиться с кем-л. в конном боюj. castris V — соединиться с лагерем2) закрывать, запирать (fenestras H; ostia J)3) запрягать, впрягать (equos ad currum PM или с dat. curru V)junctum vehiculum L etc. — запряжённая повозка4) заживлять, залечивать (vulnĕra Scr, St)6) pass. jungi быть смежным, граничить, примыкать ( hortulus Academiae — dat.— junctus Ap)7) связывать (во времени), не прерывать (j. labōrem PJ)j. somnum morti Pt — убить спящего8) сочетать браком (se j. или jungi alicui O etc.)aliquam secum matrimonio j. QC — жениться на ком-л.9)se j. — сблизиться, породниться (se ad aliquem j. C; a sanguine materno junctus O)10) заключать, завязывать (amicitiam cum aliquo j. C; se j. alicui contra Romanos Eutr; j. foedus, pacem L) -
11 occupo
I āvī, ātum, āre [ ob + capio ]1) занимать, захватывать (collem, muros O; urbem viribus V); всходить, подниматься (o. currum O)2) заполнять, нагружать ( navem frumento bAfr); покрывать, застраивать ( urbem aedificiis L)iter sexaginta dierum o. Mela — тянуться на расстоянии 60 дней пути ( о Герцинском лесе)3) покрывать (pallor occupat ora, sc. Didonae V)4) захватывать, овладевать (agros C; fama occupat aurem humanam H); завладевать, схватывать, брать в плен ( regem QC); покорять ( aliquem L)5)а) приковывать, занимать, поглощать (animus occupatus aliquā re Hirt); сковывать ( sopor occupat artūs V)morbo occupatus Dig — сражённый болезнью, больнойб) настигать ( mors aliquem occupavit Ter); нападать ( aliquem gladio V)aliquem amplexu o. O — обнимать (обхватывать) кого-л.6) достигать ( portum H); стяжать, обретать ( nomen beati H); доставать, (раз)добывать ( cibum QC)7) спешить исполнить, быстро совершать (facĭnus Just; mortem manu C, Fl)pacem non dare solum, sed etiam o. QC — не только согласиться на мир, но и ухватиться за его возможность8) задерживать, сдерживать, останавливать ( profluvium sanguĭnis QC)solĭtis remediis incipientem causam o. Sen — см. causa 10.9) помещать, вкладывать, ссужать ( pecuniam alicui или apud aliquem C)o. pecuniam fenore C — отдать деньги в рост10) опережать, (пред)упреждать, предвосхищать ( ortum solis QC)diem fati o. погов. QC — кончать самоубийствомo. bellum facere L — первым начать войнуo. gratiam alicujus QC — стараться заручиться чьей-л. благосклонностьюomnia, quae dicturus sum, occupabit Sen — во всём, что бы я ни захотел сказать, он предупредит меняaliquem occupatum interimere C — убить кого л. прежде, чем он успел осуществить свой замыселnum quid vis? occupo H — что тебе? — спрашиваю я первыйII occupo, ōnis m. [ occupo I ]захватчик, похититель, вор, перен. = Mercurius (как бог воров) Pt -
12 religo
re-ligo, āvī, ātum, āre1) связывать сзади (manūs post tergum VP, QC); привязывать сзади ( Hector rēligatus ad currum Achillis C)2) заплетать, убирать ( flavam comam H)comam nodo r. H — завязать волосы узлом3) обвязывать, обвивать ( hedĕrā crines H)4) запрягать, впрягать ( equos V)5) привязывать ( retinacula mulae saxo H); захватывать ( naves ferreis manibus injectis Cs)6) отвязывать, развязывать, снимать ( juga manu Ctl) -
13 subeo
sub-eo, iī (īvi), itum, īre1) подходить (под), подползать, забираться, укрываться (in aliquid, aliquid или alicui rei)s. tectum Cs — войти в домs. virgulta QC — забраться под хворост или в кустыcurrum s. V — быть впряжённым в колесницу2) входить, вступать, проникать (s. lucos V, H или luco V)s. aquas O — погрузиться в воду3) в(о)сходить, подниматься, взбираться, влезать (in montera L; iniquissimum locum Cs; adversum flumen QC); всходить, давать всходы ( herbae subeunt V); вырастать ( barba subit M)5) подходить, приближаться, подступать (ad muros C, muros L и muro V; portae и ad portam L)s. tonantem St; — обратиться к громовержцуs. palmae V — приближаться к победе6) подкрадываться, подбираться ( lumina fessa sopor subit O)7) приходить в голову, вспоминаться ( subiit cari genitoris imago V)8) овладевать, охватывать, обуревать (paenitentia subit aliquem QC; cogitatio animum subit L)9) следовать, становиться на место, сменять ( primae legioni tertia subiit L); приходить на смену, наступать ( subiit argentea proles O)10) подпадать под власть, переходить, доставаться ( clarum subit Alba Latinum O)11) брать на себя, взваливать на себя, поднимать, нести (s. dorso onus H; aliquem umĕris V)12) принимать на себя, подвергаться, претерпевать, переносить, испытывать (s. periculum, labores, injuriam C)s. poenam C etc. — подвергнуться наказаниюs. crimen Hirt — принять на себя винуs. condiciones C, T — принимать условияsubeundae pro re publicā tempestates C — невзгоды, которые приходится переносить ради общего блага. — см. тж. subitus -
14 veho
vēxī, vectum, ere1) носить, нести ( aliquid umero H); тянуть, везти ( currum QC); возить ( aliquem plaustro Tib); влечь, вести ( aliquem ad summa T); нести, приносить, гнать (перед собой) (nubes pulveris L); катить ( amnis vehit aquas Tib); привозить, доставлять (frumentum alicui L; unda vehit rates O)2) med.-pass. vehor ехать, ездить (curru или in curru C, L, PM etc.; equo Nep, L или in equo C; navi или in navi Pl); плыть ( per mare VF); лететь, пролетать ( trans aethĕra V); двигаться, передвигаться ( sex motibus C); бросаться, устремляться ( in pericula QC)equo citāto vehi Nep — поскакать верхом; изредка в знач. pass. употр. и act., но тк. в part. praes. и gerundiumjus vehendi Su — право проезда -
15 verso
āvī, ātum, āre [intens-frequ. к verto ]1) катить, катать, вкатывать (saxum Poëta ap. C)2)а) кружить, вращать (fusum Ctl, O; turbinem Tib); вертеть, поворачивать (ova in favillā O; turdos in igne H; ferrum forcĭpe V)dum versas te, nox fit Pt — только повернёшься, смотришь — уже ночьб) крутить, вертеть ( galeam inter manūs V)v. currum in gramine V — разъезжать в колеснице по лугамв) закатыватьsuprema lumina v. O — глядеть умирающим взоромsinuosa volumina v. V — извиваться, клубиться ( о раненой змее)3) скручивать, прясть ( stamina pollĭce O)4) взрыхлять, распахивать (glebas ligonibus H; terram O)5) раскручивать, развёртывать, т. е. внимательно читать, изучать ( exemplaria Graeca H)6) погонять, пасти ( oves V)8) обращать, направлять ( mentem ad malitiam C)v. animum in omnes partes V (или per omnia V) — метаться от одного решения к другому; ноv. in omnes partes animum alicujus L — всячески стараться воздействовать на кого-л.aliquid aliquo v. C — дать чему-л. какое-л. направлениеcuras pectore nunc huc, nunc illuc v. V — обращать свои заботы то туда, то сюда9) трясти, встряхивать ( sortem urnā H); переворачивать, перетряхивать, т. е. изменять по своему произволу10) беспокоить, тревожить, волновать (animos carminibus H; domos odiis V): терзать, мучить ( aliquem Pl)11) излагать, толковать, истолковывать ( somnia alicujus Prp); перетолковывать ( verba C)12) (тж. v. in corde Pl; in animo L, Sen, T; in pectore V; secum L, V etc.) обдумывать, размышлять, взвешивать, придумывать (aliquid C, L, V etc.)versate diu quid ferre recūsent, quid valeant umēri H — долго обдумывайте, что могут вынести (ваши) плечи (т. е. силы) и чего не могутse v. C etc. — versor
См. также в других словарях:
CURRUM (ad) — ad CURRUM equos iungendi mos vetus is fuit, ut in quadriga quatuor equos ita iungerent, ut, duplici temone equis interiectô, perpetuum iugum omnibus coniceretur. Tum nollus in curru funalis equus fuit, sed omnes iugales, quorum duos sinistros… … Hofmann J. Lexicon universale
Currum — This interesting and unusual name is probably a topographic name from the Old French word corme , a service tree, a tree which is cultivated for it s white flowers and brown edible apple like fruits, found in the early modern English language as… … Surnames reference
PHAETHON — Clymenes Nymphae et Solis filius fuisse dicitur, qui cum Epapho, Iovis filio, non cederet, seque Solis filium esso gloriaretur, hunc falso gloriari inquit Epaphus, teste Ovidiô, Met. l. 1. v. 748. Huic Epaphus, magni genitus de semine tandem… … Hofmann J. Lexicon universale
TRIUMPHUS — I. TRIUMPHUS Graece Θρίαμβος, epitheton Liberi patris, Plutar. in Marcello. Unde pompae triumphali, cuius ipse in Graecia primus Inventor fuisse fertur, nomen. Vide Plin. l. 7. c. 56. et Diod. Sicul. l. 5. ac triumphalis acclamatio Io, a Bacchi… … Hofmann J. Lexicon universale
CURRUS Secundarius — occurrit Gen. c. 41. v. 43. Et iussit (Pharao) eum (Ioseplum) insidere currui secundario. Ubi Arabs Interpres edit. Paris. later alem equum secundum Pharaonis vult intelligi. Namque Currum, pro equo, passim reperias. Et notum, non Regibus solum,… … Hofmann J. Lexicon universale
CURRUS Solis — 2. Regum c. 23. v. 11. Et cessare fecit (Iosias) equos, quos Soli dederant Reges Iuda, ab ingressu domus Dei ad domum Nathan melechi Eunuchi, quae erat in Parvar im et Currus Solis combussit igni: quibusdam quadrigae suêre, in quibus sculprae… … Hofmann J. Lexicon universale
ALATI — Dracones, apud Poetas passim occurrunt. Lucan. l. 9. v. 729. ducitis altum Aera cum pennis Hinc currum Cereris alatis draconibus vehi finxêre: Orpheus in Hymno Cereris, Α῞ρμα δρακοντέιοσιν ὑπόζεύξασα χαλινοῖς, Currui (volucrium) draconum Frena… … Hofmann J. Lexicon universale
CURRU vehi — cum aliquo Procerum, magnus honor habitus. Vopiscus, initiô Aureliani, Hilaribus, quibus omnia festa et fieri debere scimus et dici, impletis sollemnibus, vehiculô me suô et iudiciali carpentô Praefectus urbis, Vir illustris, Iulius Tiberianus… … Hofmann J. Lexicon universale
EQUUS — I. EQUUS cum robore, rum celeritate, commendatur, unde adeo multiplex eius in vita usus. Celeritatis inprimis magnum argumentum est, quod intra 24. horas, secundum Arabes, iter expediunt centenorum millium, ut est apud Ludov. Romanum Navigat. l.… … Hofmann J. Lexicon universale
Wheel of Mainz — version until 1992 version from 1992 2008 … Wikipedia
Mainzer Rad — Mainz Rheinland Pfalz Blasonierung … Deutsch Wikipedia